1. Tác dụng của miễn dịch với người khỏe mạnh

Trong suốt thời gian qua, đại dịch COVID-19 như một “cơn lốc đen” tấn công toàn bộ thế giới, gây suy giảm chức năng hệ hô hấp và cướp đi sinh mạng của hàng triệu người trên thế giới. Qua thực tế đó, chúng ta mới nhận thức một cách nghiêm túc nhất về tầm quan trọng của hệ miễn dịch trong trận chiến chống lại virus COVID-19. Khi dịch bệnh COVID-19 đang diễn biến phức tạp, việc bảo vệ sức khỏe bằng cách tăng cường miễn dịch là một trong những giải pháp được xem như ‘hàng rào’ tự vệ quan trọng nhất để hỗ trợ phòng ngừa và đủ sức chống chọi với sự xâm nhập của virus.　

Hệ miễn dịch là mạng lưới phức tạp bậc nhất của tế bào, mô và các bộ phận giúp bảo vệ cơ thể con người tránh khỏi tác nhân xâm nhập như vi khuẩn, virus, ký sinh trùng hoặc sự rối loạn của tế bào giúp cơ thể khỏe mạnh. Có hai loại miễn dịch: miễn dịch tự nhiên (miễn dịch bẩm sinh) và miễn dịch đặc hiệu (miễn dịch đáp ứng). Trong trận chiến chống lại virus COVID-19, cơ thể con người có được miễn dịch đặc hiệu nhờ quá trình tiêm vaccine. Tuy nhiên với sự biến đổi phức tạp khôn lường của chủng loại virus này, hiện nay miễn dịch đặc hiệu từ vaccine chỉ có thời gian hiệu quả khá ngắn.

Trong khi đó, miễn dịch tự nhiên là phòng tuyến then chốt đầu tiên của cơ thể khi đối đầu với sự xâm nhiễm của virus. Nếu miễn dịch tự nhiên đủ mạnh và hoạt động ổn định thì cho dù hiệu quả miễn dịch đặc hiệu từ vaccine có giảm bớt, cơ thể của chúng ta cũng không dễ dàng bị virus xâm nhập. Đặc biệt đối với những đối tượng không thể tiêm vaccine thì tăng cường miễn dịch chính là phương pháp phòng chống dịch bệnh hàng đầu.

Hệ miễn dịch tự nhiên có sức mạnh đó là nhờ có đội quân tế bào sát thủ tự nhiên (tế bào NK – Natural Killer cell) với sức sát thương cực mạnh, liên tục tuần tra trong cơ thể để phát hiện, tấn công tiêu diệt mọi tế bào nhiễm virus hoặc ung thư.

Cơ thể con người còn có nhóm tế bào trình diện kháng nguyên có nguồn gốc từ tủy xương, phát triển ở nhiều cơ quan lympho như tuyến ức, lách, hạch bạch huyết và phân bố khắp cơ thể. Điểm đặc biệt của tế bào trình diện kháng nguyên là chúng tham gia vào cả hệ thống miễn dịch tự nhiên và miễn dịch đặc hiệu. Bên cạnh vai trò kích hoạt tế bào T, tế bào trình diện kháng nguyên cũng tham gia thực hiện nhiều chức năng khác nhau tùy theo tín hiệu kích thích từ cơ thể.

Trong nhóm tế bào trình diện kháng nguyên này, tế bào đuôi gai được biết đến là loại tế bào có khả năng trình diện kháng nguyên mạnh nhất. Chức năng chuyên biệt của chúng là xử lý kháng nguyên để trình diện cho các tế bào T, thông qua đó thiết lập mối quan hệ giữa phản ứng miễn dịch tự nhiên và miễn dịch đặc hiệu.

2.Tác dụng của miễn dịch với bệnh nhân ung thư

Ở người ung thư, dù điều trị bằng xạ trị, hóa trị, hay thuốc điều trị ức chế miễn dịch kéo dài, v.v. đều phải đối mặt với nguy cơ suy giảm hệ miễn dịch.Trong bối cảnh đại dịch hiện nay, theo các nhà nghiên cứu, tất cả những nhóm bệnh nhân có tình trạng suy giảm miễn dịch đều là nhóm có nguy cơ cao bị thể nặng hoặc nguy kịch khi bị nhiễm Covid-19.

Miễn dịch là một cơ chế bảo vệ quan trọng và phức tạp bậc nhất của các sinh vật nhằm chống lại sự xâm nhập của bất kỳ tác nhân ngoại lai nào để duy trì tính toàn vẹn sinh học. Ở người, đáp ứng miễn dịch có thể chia ra làm hai loại: miễn dịch tự nhiên và miễn dịch đặc hiệu (miễn dịch thu được). Tuy có sự phân biệt song chúng có mối quan hệ tương hỗ với nhau rất chặt chẽ để thực hiện chức năng bảo vệ cơ thể.

Từ lâu, con người đã biết đến vai trò của hệ miễn dịch trong việc kiểm soát sự hình thành của các khối u, bởi những bệnh nhân bị suy giảm chức năng miễn dịch có nguy cơ mắc ung thư cao hơn hẳn so với người bình thường. Từ những nhận thức ban đầu về vai trò của hệ miễn dịch trong ung thư, nhân loại đã tiến những bước đi rất dài trong việc ứng dụng sự hiểu biết ấy trở thành một chiến lược điều trị ung thư hiệu quả và đầy tiềm năng. Giờ đây, “Liệu pháp miễn dịch” đã trở thành một trụ cột thứ 5 (cùng với phẫu thuật, hóa trị, xạ trị và điều trị trúng đích) trong cuộc chiến chống lại căn bệnh ung thư của nhân loại.

Với tình trạng đại dịch covid-19 vẫn đang diễn biến hết sức phức tạp, các bệnh nhân có sẵn các bệnh nền như ung thư đang phải đối đầu với cả căn bệnh của bản thân lẫn nguy cơ nhiễm Covid-19 do suy giảm hệ miễn dịch. Lúc này đây, liệu pháp miễn dịch là một lời giải toàn vẹn bởi đây là liệu pháp có hiệu quả ở cả hai mặt: hỗ trợ điều trị ung thư và tăng cường miễn dịch một cách nhanh chóng, mạnh mẽ.